کتاب «بوطیقای روایت در آثار سعدی» به قلم دکتر امید وحدانی‌فر منتشر شد

«بوطیقای روایت در آثار سعدی» که توسط دانشنامه فارس و با همکاری مرکز سعدی‌شناسی منتشر شده، دربرگیرنده چهار فصل درباره «روایت و آثار روایی سعدی»، «ساختارشناسی آثار روایی سعدی»، «جایگاه آثار سعدی در حکایت‌پردازی» و «روایت و برآیند روایت در آثار سعدی» است.

در معرفی این کتاب عنوان شده است: امید وحدانی‌فر در این کتاب بر آن است که وجود عناصر داستانی گوناگون در برخی آثار سعدی، آنها را به متون روایی تبدیل کرده است؛ چرا که سعدی برای نقل حکایاتش از عناصر داستانی همچون زمان، مکان، توصیف، گفتگو، کنش داستانی و... بهره برده و بر اساس دو عنصر بنیادین روایت یعنی «گفت‌وگو» و شخصیت به ارائه اطلاعاتی درباره کنش‌های صورت‌گرفته در حکایات پرداخته است. نویسنده کتاب همچنین بر آن است که: این عناصر جهت اهداف تعلیمی و اخلاقی خاص، مورد نظر سعدی بوده و سعدی به واسطه فضایی که حکایت‌ها در اختیار او نهاده‌اند، شخصیت‌ها را به گفت‌وگو واداشته تا با پنهان کردن راوی، حکایات را برای خوانندگان واقعی‌تر جلوه دهد.

گریز از تاریخ‌نگاری صرف و آمیزش روایت با خیال‌پردازی‌های داستانی، کلام سعدی را از انحصار زمانی و مکانی خاص بیرون آورده و به آن جاودانگی بخشیده است. در آثار روایی سعدی، وحدت صورت و معنا به گونه‌ای ترکیب یافته که یک کلِّ غیرقابل تفکیک را شکل داده است. شاید بتوان گفت که از میان آثار روایی او، گلستان و بوستان از منظر داستان‌نویسی و روایت‌پردازی در جایگاه ویژه‌ای قرار دارند؛ زیرا حکایات این دو اثر، از نظر موضوع، مایگان و موتیف، متنوع‌تر هستند و از پیرنگ منسجم‌تری برخوردارند. همچنین سعدی در برخی از غزلیاتش نیز به روایت پرداخته است و بدین‌ترتیب در قالب داستانی غزل ـ روایت به روایت ماجرایی پرداخته است. این روایت‌ها گاه در کل یک غزل و گاه در چند بیت از یک غزل نمود یافته که طی آن خبر، واقعه یا وصفی بازگو می‌شود. به این نوع از غزل‌های سعدی با هدف بیان مفهوم و انتقال معنا پرداخته شده است. نکته درخور تأمل دیگر «سرعت روایت» در آثار سعدی است که بیانگر طول زمانی کنش‌ها و رویدادهاست. نویسنده در پایان بر آن است که روایات سعدی از بوطیقایی پیچیده و چندبعدی برخوردار است.

انتهای پیام