مدیر دانشنامه فارس پیشنهاد تشکیل موسسه فرهنگي و پژوهشي بهمنبيگي و فرهنگسرايی به نام او را اریه کرد.
آیین نکوداشت محمد بهمن بیگی، پدر تعلیمات عشایر ایران، همزمان با هفته معلم در شیراز برگزار شد.
کوروش کمالی سروستانی، در این مراسم با اشاره به تقارن میلاد امام اول شیعیان، روز معلم و بزرگداشت بهمن بیگی گفت: زندگي علي(ع) آموزنده است؛ 23 سال جهاد در كنار پيامبر براي بنيان گذاشتن اسلام، 25 سال پس از پيامبر شكيبايي و بردباري براي وحدت و حفظ نهال نورس دين و 5 سال حكومت براي عدالت و محبت.
رییس مرکز اسناد و کتابخانه ملی فارس، افزود: علي نخستين مؤمن نسل اول اسلام است، علي برادر پيامبر است، علي مظهر جهاد و رهبري است، مرد سياست و مسئوليت اجتماعي است؛ علي مرد كار است، كشاورزي و توليد، علي مظهر نثر و شعر است، انديشمند است و سخنور.
بهمن بیگی خواندن نهجالبلاغه را به يك فرهنگ تبدیل کرد
رییس کتابخانه ملی و مرکز اسناد فارس افزود: سخنوري و نثر شكوهمند نهجالبلاغه در كنار همة فضيلتهاي اميرالمؤمنان دو ويژگي بزرگي بود كه بهمنبيگي را بر آن داشت تا هوشمندانه و از سر اردات خواندن نهجالبلاغه را در مدارس عشايري به يك فرهنگ تبديل كند؛ اين تنها نشانة ارادت او به حضرت نيست.
وی با اشاره به گفتوگویی از بهمن بیگی درخصوص شكلگيري دانشسراي عشايري گفت: بهمن بیگی میگوید: «اولين مكتب ما را كه ديدند، اغلبشان شروع كردند به گريه! تحت تأثير قرار گرفته بودند! ديدند كه ما شاگرداني داريم كه نظيرشان در آن شرايط در جايي نبود. اولين معلمي هم كه در چادر و توي بيابان ديدند، اسمش لطفعلي بود. اين لطفعلي آدم باهوشي بود از اهالي شورجه كه دهي بود بين شيراز و فسا، او تصديق ششم ابتدايي داشت و ماهي 70 تومان به او ميداديم. مرد فقيري بود. يادم هست يكي از ان فرهنگيهايي كه آمده بود ببيند من چه كار كردهام، فرياد كشيد و گريه كرد. اسم او ”عباس اكرامي“ بود. به هر حال، كار ما مورد تأييد قرار گرفت. گفتيم بايد كاري كنيم كه مكتبدارهايمان سِمَت رسمي داشته باشند و گفتيم چون سوادشان كم است، جايي را به نام دانشسراي عشايري تأسيس مي كنيم تا آنها بيايند و دورهاي ببينند، با حداقل حقوق و درجه استخدام شوند».
کمالی سروستانی به بخش دیگری از این گفتوگو پرداخت و اضافه کرد: بهمن بیگی در ادامه میگوید: «پس از تاييد تشكيل دانشسرا به آن لطفعلي گفتم: از اين به بعد ديگر كسي حق ندارد اسم تو را به صورت سر هم بنويسد، بلكه بايد به صورت جدا از هم بنويسند ”لطفعلي“ تا كار با لطفعلي شروع بشود. اين طوري بود كه دانشسراي عشايري با لطف علي(ع) پا گرفت».
کمالی سروستانی نامگذاری نام یکی از پسران بهمن بیگی به نام« علی وردی» را نیز به خاطر همین عشق و ارادت به امام اول شیعیان دانست.
بهمن بیگی و نهادینه کردن نیازهای تازه در عشایر
وی ادامه داد: بهمنبيگي ميدانست: كه انسان به ميزاني كه برخوردار است انسان نيست، بلكه انسان به ميزاني كه خود را نيازمندتر احساس ميكند، انسان است و به همين دليل كوشيد كه نيازهاي تازهاي را در ايل نهادينه كند؛ مهمترينش سواد و دانش و بينش بود براي رهايش از بند تعصب و فقر. به همين دليل به تعالي عشاير ميانديشيد.
آرزویی که محقق شد
کمالی سروستانی در ادامه با روایت خاطرهای دیگر از بهمن بیگی گفت: وی در سال 1349 در بازگشت از فرودگاه شيراز خطاب به معلمان عشايري می گوید: «امروز در استقبال از یکی از مقامات، هزار افسر آمده بودند که هیچ کدام عشایر نبود». او از اینکه عشایر در جمع تحصیلکردهها نیستند غمگین بود؛ اينك كجاست استاد بهمنبيگي تا ببينند كه پس از 45سال از آن روز غمانگيز، چگونه آرزوهايشان محقق شده است. همين چند روز پيش كه جناب دكتر روحاني رياست محترم جمهور به شيراز آمده بودند. در فرودگاه و شوراي اداري به هر سو مينگريستي عشاير عزيز بودند. ترك و لر و عرب و خمسه. حالا ديگر فارس كم پيدا ميشود.
وی ادامه داد: سرزمين ما ديري است كه با نخستين آموزگار ايلش وداع كرده است، همان ايلياتي اسطوره ساز كه پرچم و لواي دانش عشايري، نخست بار، به همت بلندش بر فراز چادرهاي سفيد مدارس ايلي، سايه گسترد؛ ييلاق و قشلاق نشناخت و بي وقفه كف پوش نمدين چادر ايل را سراي آموختن و آموزاندن گردانيد. در اين راه صلابتي بيحد نشان ميداد كه دانسته بود قدر مرد به علم است و دانش. مكتبداران را فرا ميخواند و به جّد ميخواست كه ايلياتي را علم بياموزاند.
کمالی سروستانی ادامه داد: بهمن بیگی، همت عشايري را ميشناخت كه نستوهند و استوار. كسوت علم را و دانش را زيبنده آنان بازشناخت، كانون خانواده را با چادرهاي سياه، درون آلاچيقي از ني با ديركهاي سفيد و طنابهاي پشمين، بيچراغ دانش برنميتافت. ميدانست كه بايد با زيور انديشه مزين شود تا بنمايههايش همچنان بيهيچ كژي در امان از هر گزند تاب ماندن و سايهگستراندن بياورد.
نوشتههاي بهمن بيگي؛ شاهنامه منثور ايل
مدیر دانشنامه فارس در خصوص بهمن بیگی ادامه داد: وی معيشت آزاد و شاد شبانكارگي را، رنجها و سختيهايش را بازشناخته بود و ميدانست كه در هر كوچِ ايل چه دشوارها نهفته است؛ با اين همه باور داشت كه اگر قرهقاج نبود، جاي بسياري از دلبستگيهاي زندگي از سرود ني تا رنگ رنگ گليم عشايري، از بوي دود تا هُرم تنورهاي دشت، تا پيه سوز اجاقهاي ايل، خالي بود. او خالي ايل را نميخواست. او ميخواست تا ايل بماند، تا بخشي از هويت اين سرزمين با قدمت و غناي خود در هماره تاريخ بماند.
کمالی سروستانی با اشاره به ازدواج بهمن بیگی ادامه داد: بهمن بيگي شيرزنان ايل را جون شيرمردان باور داشت.
وی با اشاره به ذوق نويسندگي بهمن بیگی گفت: باید با شادروان استاد ايرج افشار همداستان شويم كه «نوشتههاي بهمن بيگي شاهنامه منثور ايل قشقايي و بوير احمدي و ممسني و كهگيلويه است. هر كسي بخواند، ميخواهد ايلي شود». اين دانشي مرد فرهيخته، سرد و گرم روزگار چشيده، به تجربه دريافته بود كه تنها راه نجات عشاير ايران، دانش است و سواد.
کمالی سروستانی ادامه داد: بهمن بیگی می دانست ديگر دوران قدرت تفنگ گذشته و دانش، بنيان تحول بود. دانش ثروت راستين بود، چنانكه پير را برنا ميكرد. انديشمندان معاصر او در سرتاسر جهان به اين باور رسيده بودند كه در روزگار ما قدرت در دانش است و او ميدانست كه «كليد مشكلات عشاير در لابهلاي الفباست». به همت او ايلیاتيهای برآمده از طبيعت، با ذهن باز و دل پاك به دانشگاهها راه جستند، برآمدند و امروز بذري را كه او كاشت، به حاصل نشاندند.
بهمن بیگی رویکرد ایل را نوین کرد
وی ادامه داد: بهمن بیگی ميدانست كه در روزگاراني نه چندان دير، اين سرزمين در تسخير ايلات بود؛ ايل افشار، ايل زند و ايل قاجار. پس بر آن شد تا ايل را با رويكردي نوين و متحول کرد و به هنگام، به سوي اعتلا و شرافت ره بنمايد و چنين است كه امروز در پناه دورانديشي او و همراهي زمانه، در جمع ما، در دولت ما، در استانداري، دادگستري و دانشگاهها و در بيمارستانهاي ما، ايلياتيهاي سرافراز چنين ميدرخشند و نامي ميشوند؛ امروز هم از پس گذر سالها، نونهالان ايل باليدهاند، شهسواران دانش و علم شدهاند.
پاسداشت 100 سالگی استاد
رییس مرکز اسناد و کتابخانه ملی فارس خواستار برگزاری مراسم ویژهای در سال 1399، به مناسبت صدمين سالگرد ميلاد بهمن بیگی شد و ابراز امیدواری کرد که شاهد چاپ آثاري تحليلي از زندگي و انديشه او باشیم.
وی پیشنهاد داد: باید كتابخانههاي زنجيرهاي بهمنبيگي چون چادرهايش در گستره ايرانزمين ساخته شود؛ همچنین كتاب سالانه بهمنبيگي، حاوي مقالات تحليلي پيرامون آثار او و اسناد و خاطرات منتشر شود.
مدیر دانشنامه فارس همچنین پیشنهاد تشکیل موسسه فرهنگي و پژوهشي بهمنبيگي و فرهنگسرايی به نام او را ارایه کرد.
انتهای پیام
|