از آثار تاريخى اواخر دوران قاجاريه و اوايل دوران پهلوى است كه در فاصله 20 كيلومترى ضلع شرقى شهر مهر قرار دارد. اين محوطه در حاشيه دشت واقع شده است. حمام وراوى داراى ساختمانى به ابعاد 40/22 متر در 50/10 متر و ارتفاع 5/4 متر است. اين بنا 5/2 متر پايينتر از سطح زمينهاى اطراف قرار دارد. اين حمام از بخشهاى مختلف سردر، راهروهاى ارتباطى، بينه، ميان در و گرمخانه تشكيل شده است. مصالح به كار رفته در ساخت ديوارهاى اين بنا سنگهاى لاشه با تركيب ملاط ساروج است. استفاده از ملاط ساروج در سرتاسر بخش كف، پايين ديوار و در پوشش سقف بنا به كار رفته است. از ملاط گچ براى ايجاد تزيينات زير پوشش سقف گنبدى بنا استفاده شده كه امروزه اين تزيينات از بين رفته است.
پلان اين بنا مستطيل شكل است و در جهت شمال ـ جنوب واقع شده است. سردر اين حمام در ضلع جنوب غربى ساختمان قرار دارد كه ورودى اين بنا را تشكيل مىدهد. ورودى اين بنا به عرض يك متر و ارتفاع دو متر است. اين قسمت از طريق پلكانى متشكل از پنج پله به يك فضاى چهارگوش به ابعاد 20/2 متر در 50/1 متر راه پيدا مىكند. اين فضاى مستطيل شكل در واقع فضاى ارتباطى بين سردر و بينه را تشكيل مىدهد. بينه حمام از يك پلان هشت ضلعى تشكيل شده كه اندازه هر ضلع آن دو متر است. در چهار ضلع اصلى آن فضاهاى مربع شكلى به ابعاد 70/1 متر در 50/1 متر و در گوشه جنوب شرقى و شمال غربى آن فضاهايى به ابعاد 50/2 متر در 50/2 متر ايجاد شده است. در بخش مركزى بينه يك حوض يا استخر با پلان هشت ضلعى قرار دارد كه اندازه هر ضلع آن يك متر است. در گوشه شمال شرقى فضاى بينه يك راهرو به طول 5/4 متر و عرض 70/1 متر قرار گرفته كه بينه را به بخش ميان در حمام ارتباط مىدهد. ميان در حمام نيز از يك پلان هشت ضلعى تشكيل شده كه اندازه هر ضلع آن دو متر است. در دو ضلع شرقى و غربى آن، هر كدام فضايى مربع شكل به ابعاد 70/1 متر در 70/1 متر ايجاد شده است. به همين ترتيب در دو گوشه شمال شرقى و شمال غربى آن نيز فضاهايى چهارگوش به ابعاد 30/2 متر در 50/1 متر وجود دارد. گرمخانه حمام نيز از يك فضاى مستطيل شكل به ابعاد 5/4 در 4 متر تشكيل شده است. در شرق و غرب فضاى مركزى، در هر ضلع يك اتاقك مستطيل شكل به ابعاد 20/3 متر در 70/1 متر ايجاد شده كه در واقع به عنوان خزينه آب سرد و گرم از آن استفاده مىشده است. در زير كف اين بخش، گربهروهايى وجود دارد كه علاوه بر انتقال دود حاصل از سوخت به خارج از ساختمان، فضاى گرمخانه را گرم نگه مىداشته است. بخش خارجى ساختمان حداكثر دو متر از سطح زمينهاى اطراف بلندتر است. نماى اين بخش را سردر ورودى و پوشش گنبدى سقف تشكيل مىدهد. از نظر تزيينات، نماى ساختمان ساده نگه داشته شده و با استفاده از ملاط ساروج سرتاسر آن پوشش داده شده است. سقف اين ساختمان را گنبدهاى بزرگ و كوچك تشكيل مىدهد كه در مركز اين گنبدها، نورگيرهايى براى روشنايى فضاى درون بنا، ايجاد شده است. در بخش سردر، پوشش سقف به شكل نيم گنبدى است كه با استفاده از روش نيم‌هشت كاربندى شده و در زير سقف آن مقرنسهاى توپر ساده تزيينى با استفاده از گچ به كار رفته است. در بخش بالاى سردر ورودى، يك كتيبه به خط نستعليق در سنگ نقر شده كه تاريخ ساخت اين بنا در آن ذكر شده است. امروزه، در اثر فرسايش، اين كتيبه قابل خواندن نيست.
در حال حاضر از اين حمام هيچگونه بهرهبردارى نمىشود. همچنين در اين بنا تعميرات خاصى صورت نگرفته است.
منابع: اسناد سازمان ميراث فرهنگى استان فارس / تحقيقات ميدانى.
وب سایت دانشنامه فارس راه اندازی شده در سال ٬۱۳۸۵ کلیه حقوق این سایت محفوظ و متعلق به موسسه دانشنامه فارس می باشد. طراحی و راه اندازی سایت توسط محمد حسن اشک زری
